قویترین وسوسه شیطان ، اسرار سه گانه دعا ، شرط قبولی عبادت و زکات بدن

نفوذ شیطان در اندیشه بشر نیز منحصر است به حد وسوسه کردن و خیال یک امر باطلی را در نظر او جلوه دادن. قرآن کریم این معانی را با تعبیرهای تزیین، تسویل، وسوسه و امثال اینها بیان می کند. اما اینکه چیزی را در نظام جهان بیافریند و یا اینکه تسلط تکوینی بر بشر داشته باشد؛ یعنی به شکل یک قدرت قاهره بتواند بر وجود بشر مسلط شود و بتواند او را بر کار بد اجبار و الزام نماید، از حوزه قدرت شیطان خارج است.

وسوسه

در آیات متعددی خداوند متعال دشمن‌های متعددی که هر انسانی می‌‌‌تواند در حیات دنیایی با آن مواجه باشد را معرفی می‌‌‌نماید، در فرهنگ قرآن، خداوند متعال یکی از مهم ترین دشمن‌هایی که انسان در طول زندگی با آن مواجه می‌‌‌شود را شیطان معرفی می‌‌‌نماید.

شیطان دشمن آشکار انسان

در حیات دنیوی، هستند افرادی که دشمنی خود را پنهان می‌‌‌کنند ولی در باطن و خفا، دشمنی بسیار خطرناک، به‌ حساب می‌‌‌آیند ولی در خصوص شیطان، دوستی ظاهری وجود ندارد از این رو شیطان مصداق واقعی و بارز شیطنت و گمراهی به حساب می‌‌آید و خداوند متعال نیز او را شیطان آشکار انسان معرفی می‌‌نماید.

«أَلَمْ أَعْهَدْ إِلَیکمْ یا بَنی‏ آدَمَ أَنْ لا تَعْبُدُوا الشَّیطانَ إِنَّهُ لَکمْ عَدُوٌّ مُبینٌ؛ آیا با شما عهد نکردم ای فرزندان آدم که شیطان را نپرستید، که او برای شما دشمن آشکاری است؟»

بی‌توجهی به این دشمنی شیطان، عواقب هولناکی را به‌ دنبال خواهد داشت چرا که در مواجهه با وسوسه‌هایش، انسانی که او را دشمن می‌‌داند جایی برای تبعیت و پیروی نمی‌‌بیند و انسانی که دشمنی شیطان را قبول نمی‌‌کند، خود را ملزم به اطاعت و پیروی از او می‌‌داند.

در فرهنگ قرآن، راه ها و ترفندهای شیطان، در آیات متعددی معرفی شده است که توجه به این آیات می‌‌تواند در پیروزی انسان در برابر شیطان کمک نماید. یکی از آنها احتناک است.

«قالَ أَرَأَیتَک هذَا الَّذی کرَّمْتَ عَلَی لَئِنْ أَخَّرْتَنِ إِلی‏ یوْمِ الْقِیامَه لَأَحْتَنِکنَّ ذُرِّیتَهُ إِلاَّ قَلیلاً؛ (سپس) گفت: «به من بگو، این کسی را که بر من برتری داده‏ای (به چه دلیل بوده است؟) اگر مرا تا روز قیامت زنده بگذاری، همه فرزندانش را، جز عده کمی، گمراه و ریشه‏ کن خواهم ساخت!»
طائفه دیگری که در معرض وسوسه شیطانند، کسانی هستند که احکام خدا را "یک دستی" گرفته اند. نماز را تند می خوانند. پروردگار به ملائکه می فرماید: چرا این بنده من با عجله نماز می خواند؟ مگر رزق و روزی او به دست غیر من است؟! باید نماز را مقدمه حفظ اموالش بداند

توصیه آیت الله حق شناس در مقابله با وسوسه شیطان

شیطان سه طائفه را وسوسه می کند: اوّل کسانی که از یاد خدا دوری می کنند. مانند کسی که صبح مغازه اش را باز می کند و عصر هم می بندد و می رود. به هیچ چیز هم کاری ندارد. اگر هم حرفی به او بزنی، می گوید: کسب حلال است. اما نمی داند که کسب حلال مقرراتی دارد، احکامی دارد که باید یاد بگیرد. مثل این که برای این ساخته شده است که صبح بیاید در مغازه را باز کند و شب هم بندد! از هیچ یک از احکام اسلامی خبر ندارد!

مگر رزق به دست غیر من است

طائفه دیگری که در معرض وسوسه شیطانند، کسانی هستند که احکام خدا را "یک دستی" گرفته اند. نماز را تند می خوانند. پروردگار به ملائکه می فرماید: چرا این بنده من با عجله نماز می خواند؟ مگر رزق و روزی او به دست غیر من است؟! باید نماز را مقدمه حفظ اموالش بداند.

طائفه دیگری که در معرض وسوسه شیطانند، کسانی اند که در مقام غفلت به سر می برند، خودشان را در حضور و محضر پروردگار نمی بینند. شیطان از پروردگار، اختیاری گرفته است که از راه خون وارد عروق انسان می شود و او را وسوسه می کند. «ان الشیطان لیجزی من ابن آدم مجری الدم».

اطلاع کامل شیطان از وضعیت شما

شیطان کاملاً به وضعیت شما مطلع است که چه کسی احکام شرع را یک دستی گرفته و چه کسی خودش را در حضور پروردگار می‌داند و چه کسی نمی‌داند، چه کسی مراقب است و چه کسی مراقب نیست.

مراقبه، راه محفوظ بودن از شر شیطان

پس بنابراین حضرت فرمودند: کسی از شر این خبیث (شیطان) محفوظ است که دائم در مقام مراقبه باشد و خودش را در حضور و محضر پروردگار بداند و در ادامه هم فرمودند: آن کسی که شب و روزش را بی‌تفاوت می‌گذراند دائماً صید شیطان است.

شیطان سه طائفه را وسوسه می کند: اوّل کسانی که از یاد خدا دوری می کنند. مانند کسی که صبح مغازه اش را باز می کند و عصر هم می بندد و می رود. به هیچ چیز هم کاری ندارد. اگر هم حرفی به او بزنی، می گوید: کسب حلال است. اما نمی داند که کسب حلال مقرراتی دارد، احکامی دارد که باید یاد بگیرد. مثل این که برای این ساخته شده است که صبح بیاید در مغازه را باز کند و شب هم بندد! از هیچ یک از احکام اسلامی خبر ندارد!

تضرع به درگاه پروردگار

حضرت در ادامه می‌فرمایند: با التجاء و تضرع به درگاه پروردگار به ریسمان محکم الهی چنگ بزن. «فاعتصم بحبل‌الله الاوثق فهو الالتجاء الی الله».

یک قدم باید شما به سوی خدا بروید تا پروردگار ده قدم به سوی شما بیاید.

شیطان یک جبهه است، نفس هم یک جبهه است. شیطان از اعوان و یاران نفس است و به وسوسه‌های نفس کمک می‌کند.

قویترین وسوسه شیطان

از همه شیاطین با قدرت‌تر، شیطانی‌ است که موظف است اشخاصی را که می‌خواهند نماز شب بخوانند را وسوسه کند. این شیطان در وسوسه خیلی استاد است.

شیطان به انسان می‌گوید که: نماز شب مستحب است، باید به فکر سلامت بدن خودت باشی، تو محصلی باید بخوابی تا فردا از درس عقب نمانی! وسوسه‌هایی می‌کند که به هر فقیهی بگویید، می‌گوید: درست است!

نگاه پروردگار در سحرها به قلب‌های شما

شیطان این وسوسه‌ها را می‌کند، اما نمی‌دانی که پروردگار در سحرها به قلب‌های شما نگاه می‌کند، شما را نورانی می‌کند، رزق فردای شما را مهیا می‌‌کند. «ان الله تبارک و تعالی ینظر فی الاسحار الی قلوب المتیقظین.

اسرار سه گانه دعا کردن

راز و رمز: برآورده شدن دعا هنگام وجود سه چیز باشد:

امام صادق علیه السلام فرمود: هنگامی که تنت به لرزه در آمد و چشم هایت اشک آلود شد و دلت هراسان شد، پس این حال را برگیر و از دست مده که بی گمان راه درست خویش را پیموده ای و به هدف دست یافته ای.

دعای سه کس برآورده نشود:

ولید بن صبیح گوید: نزد امام صادق علیه السلام بودم و پیش روی آن حضرت طبقی خرما بود. آن گاه گدایی آمد و امام علیه السلام به او خرما داد. آن گاه گدایی دیگر آمد و امام علیه السلام او را نیز عطا فرمود. سپس گدایی دیگر آمد و امام علیه السلام او را فرمود: خدای بر تو گشایش و فراخی دهد، آن گاه امام علیه السلام فرمود: به راستی اگر کسی دارایی اش به سی یا چهل هزار رسد و آن گاه خواهد که همه اش را در راه حق قسمت کند و چیزی از آن باقی نگذارد می تواند که چنین کند ولی تهیدست می گردد؛ پس در شمار آن سه کس شود که دعا یشان به خودشان باز گردانده می شود.

عرض کردم: فدایت شوم، آنان چه کسانی هستند؟ فرمود: کسی که خدای گرامی و بزرگ مالی را روزی اش گرداند و او همه مال را در راه های خیر ببخشد.

آن گاه گوید: پروردگارا! مرا روزی ده. [پس خدای گرامی و بزرگ او را فرماید: آیا روزی ات نداده ام؟] مردی که بر زنش ستم کند و نفرینش نماید، پس آن مرد را گفته اید: آیا اختیارش را به دستت نسپرده ام؟ و مردی که در خانه اش نشیند و روزی خواهی را وانهد، آن گاه گوید: پروردگارا! مرا روزی ده. پس خدای گرامی و بزرگ او را فرماید: آیا راه به دست آوردن روزی را برای تو قرار نداده ام.

دعای چهار کس رد نشود:

امام صادق علیه السلام از پدرانش روایت کرده است که پیامبر خدا صلی الله علیه و آله در سفارشش به امام علی علیه السلام فرمود: یا علی! دعا ی چهار کس رد نشود: دعای پیشوای دادگر؛ دعا ی پدر در حق فرزند؛ دعا ی مردی که پشت سر برادرش برای او دعا کند؛ دعا ی ستمدیده. خداوند، که شکوهش بزرگ است، ستمدیده را فرماید: به عزّت و جلالم سوگند هرگاه شود تو را یاری خواهم کرد، [و انتقامت را خواهم گرفت].

در آیات و روایات شرایط و مراحل قبولی عبادات شش چیز ذکر شده که عبارتند از:

۱- شرط اعتقادی؛ ۲ -شرط ولائی؛ ۳ – شرط اخلاقی؛ ۴ – شرط اقتصادی؛ ۵ – شرط اجتماعی؛ ۶ – شرط بهداشتی.

شرط اعتقادی:

نمازگزار باید ایمان به خدا داشته باشد. قرآن در سوره نحل آیه ۹۷ می‏فرماید: «عمل صالح از زن و مرد با ایمان است که موجب زندگی پاک می‏شود.» و در سوره مائده آیه ۹۳می‏فرماید: «نداشتن ایمان مایه بی ثباتی اعمال است.»

شرط ولائی:

یعنی برخورداری از ولایت و رهبری صحیح و آسمانی همچون امام علی بن ابی طالب(علیه السلام) و فرزندان آن حضرت که همه بندگان خدا و بندگی‏ها، نماز، حج و جهاد را در مسیر الهی قرار می‏دهد و به آنها جهت شایسته می‏بخشد. در حدیث است که امام باقر(علیه السلام) فرمود: «کسی که به خدا ایمان دارد و عبادت‏های طاقت فرسا انجام می‏دهد ولی امام لایقی از طرف خدا ندارد ، تلاش بی‏فایده است.»

شرط اخلاقی(تقوا):

خدا تنها از اهل تقوا می‏پذیرد مثل داستان فرزندان حضرت آدم که هر دو قربانی کردند؛ ولی قربانی یکی پذیرفته شده و دیگری نه.

شرط اقتصادی: ادای حق مردم؛

ادای حقوق محرومان در درجه‏ای از اهمیت است که گاهی قبولی عبادت بستگی به آن دارد. پرداختن زکات با داشتن درآمد مشروع از این نمونه‏هاست. امام رضا(علیه السلام) فرمودند: «هر کسی نماز بخواند ولی زکات نپردازد نمازش قبول نمی‏شود.»

امام صادق(علیه السلام) فرمود: «نماز فرزندانی که با خشم به پدر و مادر خود نگاه می‏کنند ،قبول نمی‏شود گرچه والدین، نسبت به آنان کوتاهی و ظلمی کرده باشند .»

شرط اجتماعی:

خیرخواهی نسبت به دیگران، حفظ پیوندهای اجتماعی و اخوت میان مسلمانان و روابط شایسته و نیکو میان پیروان اسلام حایزاهمیت است.

شرط خانوادگی:

خوشرفتاری در امور خانوادگی و رعایت حقوق متقابل زن و شوهر، فرزند و پدر و نیز همسایگان را چنان مهم دانسته که بی‏توجهی به آنها گاهی باعث بطلان عبادات می‏گردد.

در این زمینه امام صادق(علیه السلام) فرمود: «نماز فرزندانی که با خشم به پدر و مادر خود نگاه می‏کنند، قبول نمی‏شود گرچه والدین، نسبت به آنان کوتاهی و ظلمی کرده باشند.»

همچنین پیامبر اسلام(ص) فرمود: «هر کس زن بد رفتار و اذیت کننده‏ای داشته باشد، خداوند نماز و کارهای نیک آن زن را نمی‏پذیرد، مرد نیز چنین است.»

آری وقتی ما از نردبان نماز به معراج می‏رویم که پایه‏های آن روی زمین محکم باشد؛ ولی اگر روی یخ لغزنده یا زمین سست قرار داده شود بالا رفتن را مشکل یا غیر ممکن می‏سازد. پس قبولی عبادات به خصوص نماز با شرایط و مراحل ذکر شده امکان‏پذیر است.

نشان قبولی

در حدیث است که امام صادق(علیه السلام) فرمود: « هر کس دوست دارد بداند نمازش قبول شده یا نه ببیند که آیا نمازش او را از گناه و زشتی باز داشته یا نه، پس هر قدر که نمازش او را از گناه بازداشته به همان اندازه نمازش قبول شده است.»

زکات اعضای بدن از نگاه امام صادق(ع)

اموری که زکات مستحب به آن تعلق می‌گیرد دامنه وسیع و گسترده‌ای دارد مثلا در اسلام حتی برای اعضای بدن نیز زکاتی است.

به گزارش ایسنا، امام صادق (ع) درباره زکات اعضای بدن سفارش‌هایی دارند.

زکات چشم

امام صادق (ع) درباره زکات چشم می‌فرمایند: بر هر جزئی از اجزای بدن تو دادن زکاتی در راه خدای بزرگ واجب است، بلکه هر تار مویی، بر هر نگاهی؛ پس زکات چشم نگریستن برای عبرت گرفتن است و چشم‌پوشی از نامحرم و شهوات.....

زکات گوش

امام صادق(ع) درباره زکات گوش می‌فرمایند: شنیدن علم و حکمت و قرآن است و حکمت‌های مفید دینی پند و اندرز نجات‌بخش، به همراه دوری گزیدن از آنچه بر ضد اینهاست یعنی دروغ و غیبت و نظایر آنها (مطالب واهی و سست‌کننده عقیده و زنگارافشان بر جزم ایمانی و عزم خدایی)

زکات زبان

امام صادق(ع) درباره زکات زبان می‌فرمایند: زکات زبان اندرز دادن به مسلمانان و بیدار کردن غافلان است و ذکر و تسبیح بسیار گفتن و جز اینها.

زکات دست

امام صادق(ع) درباره زکات دست می‌فرمایند: زکات دست بخشندگی و سخاوت است از آنچه خدا به تو انعام کرده است و به کار گرفتن آن در نوشتن علوم و رهنمودهایی که مسلمانان در طاعت خدای متعال از آن بهره‌مند شوند و همچنین از به کار نبردن آن در هر کار بد و هر اقدام شر.

زکات پا

امام صادق(ع) درباره زکات پا می‌فرمایند: زکات پا کوشش در انجام دادن حقوق خدای متعال است، یعنی رفتن به دیدن صالحان و حضور در مجالس ذکر و کوشش در اصلاح امور مردمان و صله رحم، جهاد و هر چه صلاح قلب و سلامت دین تو در آن باشد.

پی‌نوشت:

بحار ج 7 ص 7