روز مذاکره و تمدید مکرر مذاکرات برای رسیدن به کدام متن بود؟

ظریف: تنها دو ساعت برای نگارش بیانیه سوییس مذاکره کردیم

سوال مهمی که پیش می آید این است که اگر این متن چرک نویس همچنان ناتمام مانده است و باب کار کردن روی این متن همچنان باز است، طرف مقابل چرا ادامه کار روی این متن چرک نویس را به آینده موکول نکرده و چرا مدت این مذاکرات را از روز ۱۱ فروردین تا روز ۱۴ فروردین مکررا تمدید کرده است؟ اساسا طرف مقابل به چه مرحله ای در این متن چرک نویس رسیده است که به اتمام مذاکرات و اعلام پایان آن و حصول توافق رضایت داده است؟

گفتگوی مهم وزیر محترم خارجه با برنامه نگاه یک، نکات ویژه ای داشت که ظرایف پیچیده ای را در توافق سوییس روشن کرده است، نکات مهمی دارد! شاید بتوان یکی از نکات قابل توجه و البته کمتر دیده شده این گفتگو را تشریح نحوه رسیدن به بیانیه پایانی توسط آقای ظریف دانست، چنانکه وی در بخشی از سخنان خود در این برنامه تاکید کرد که برای وصول به بیانیه مشترک مطبوعاتی با ۱+۵ که در نهایت توسط وی و خانم موگرینی قرائت شد، تنها دو الی سه ساعت مذاکره انجام شده است:

 

«این متن حقوقی نیست بلکه بیانیه مطبوعاتی است چون ما از ابتدا گفته بودیم ما یک توافق داریم و توافقی است که حداکثر در تیر ماه انجام شود لذا این بیانیه مطبوعاتی، بیانیه مشترک بود که ما مذاکره کردیم و دو الی سه ساعت طول کشیده بود تا به آن برسیم.»

این سخنان وزیر خارجه اگرچه کمتر مورد توجه رسانه ها قرار گرفت اما صراحتا و بدون هیچ ابهامی نشان می دهد که ۹ روز  تلاش و مذاکرات تیم مذاکره کننده هسته ای ایران و ۱+۵ در لوزان سوییس، برای رسیدن به این بیانیه مشترک مطبوعاتی نبوده و کاملا در راستای تنظیم یک قرارداد الزام آور با ذکر جزییات میان طرفین بوده است.

به بیان دیگر اگر قرار بود همانطور که امروز مقامات دولتی و رسانه های حامی آنها مدعی هستند، مذاکرات ۹ روزه لوزان تنها برای تنظیم یک بیانیه مطبوعاتی و غیرحقوقی صورت گرفته است، اظهارات مهم جواد ظریف آشکارا این ادعا را نقض می کند و نشان می دهد  که در این ۹ روز، تقریبا تمام فرصت طرفین صرف گفتگو درباره توافق نهایی و جزییات آن  شده و تنها دو سه ساعت آخر مذاکرات، صرف تنظیم بیانیه مشترک مطبوعاتی گشته است.

از سوی دیگر باید توجه داشت که اگر بنا بر ادعای امروز مقامات دولتی و رسانه های حامی آنها، قرار بود تنها خروجی این مذاکرات ۹ روزه یک بیانیه مطبوعاتی و غیر حقوقی باشد، هیچ نیازی به تمدید چندباره زمان مذاکرات از روز سه شنبه تا پنجشنبه نبود و طرفین می توانستند با اعلام پایان مذاکرات و صدور یک بیانیه مطبوعاتی تا میزانی که مذاکرات پیشرفت داشته است، تعیین ادامه جزییات را به مذاکرات دور بعد تا ضرب الاجل ۱۰ تیر ماه موکول کنند.

اما در شرایط کنونی و با توجه به اظهارات مهم آقای ظریف به نظر می رسد علاوه بر بیانیه مطبوعاتی قرائت شده توسط طرفین، در عمل علاوه بر راه حل ها بسیاری از جزییات دیگر نیز مورد توافق مکتوب یا شفاهی قرار گرفته است و با توجه به بسیاری از تعهدات مشخص و اعلام شده ایران به ۱+۵ در مذاکرات لوزان از جمله انحصار مکان غنی سازی به سایت نطنز یا بازطراحی راکتور اراک و … تا ضرب الاجل ۱۰ تیر قرار است جزییات بیشتری از این اقدامات و تعهدات به عنوان توافق نهایی طرفین امضا شود.

این جزئیات همان متنی است که عباس عراقچی در گفتگوی خود از آن به عنوان متن «چرک نویس» و غیر نهایی سخن به میان آورده است. در واقع با جمعبندی سخنان ظریف و عراقچی به راحتی می توان به این نتیجه رسید که علاوه بر متن بیانیه لوزان، پای متن دیگری (چرک نویس) نیز در میان است. اما سوال مهمی که پیش می آید این است که اگر این متن چرک نویس همچنان ناتمام مانده است و باب کار کردن روی این متن همچنان باز است، طرف مقابل چرا ادامه کار روی این متن چرک نویس را به آینده موکول نکرده و چرا مدت این مذاکرات را از روز ۱۱ فروردین تا روز ۱۴ فروردین مکررا تمدید کرده است؟ اساسا طرف مقابل به چه مرحله ای در این متن چرک نویس رسیده است که به اتمام مذاکرات و اعلام پایان آن و حصول توافق رضایت داده است؟

پاسخ به این سوال می تواند روشن کند که آیا پای یک توافق دو مرحله ای در میان هست یا نه!؟ توافقی که به نظر می رسد رسیدن به مرحله اول آن نیازمند ۹ روز مذاکره وزرای خارجه در لوزان بوده است.