زندگی‌نامه حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید ابراهیم رئیسی
حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید ابراهیم رئیس‌السادات (مشهور به رئیسی) که به عنوان نامزد دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری اسلامی ایران نام‌نویسی کرده است، از سوابق برجسته آکادمیک و حوزوی، سوابق انقلابی و سوابق مدیریت عالی سیاسی و قضائی برخوردار است.
سید ابراهیم رئیسی در آذر سال 1339 هجری شمسی در خانواده‌‌ای روحانی در شهر مشهد و در محله نوغان دیده به جهان گشود. پدر و مادر ایشان از سلاله سادات حسینی هستند و نسبش از هر دو سو به حضرت زید بن علی بن الحسین علیهماالسلام می‌رسد. او در پنج سالگی پدر خود را که از روحانیون مشهد بود از دست داد.
ایشان تحصیلات ابتدایی را در مدرسه جوادیه گذرانده و تحصیل در علوم حوزوی را در مدرسه نواب و سپس در مدرسه آیت الله موسوی‌نژاد شروع کرد. در سال 1354 برای ادامه تحصیلات به حوزه علمیه قم، مدرسه آیت الله بروجردی رفت و مدتی نیز در مدرسه‌ای که با مدیریت آیت الله پسندیده و در واقع با نظر امام خمینی(ره) اداره می‌شد، اشتغال به تحصیل داشت.
وی در حوزه علمیه قم، اصول فقه را نزد آیت الله مروی، لمعتین را در محضر آیتالله فاضل هرندی، رسائل را نزد آیتالله موسوی تهرانی، مکاسب محرمه را خدمت آیت الله دوزدوزانی، کتاب البیع مکاسب را محضر آیتالله خزعلی، خیارات مکاسب را نزد آیت الله ستوده و آیتالله طاهری خرم‌آبادی و کفایه را خدمت آیتالله سید علی محقق داماد، تفسیر قرآن کریم را نزد آیت الله مشکینی و آیت الله خزعلی، شرح منظومه و فلسفه را نزد آیتالله احمد بهشتی، دوره شناخت را نزد شهید مطهری و نهج‌البلاغه را محضر آیت الله نوری همدانی آموخت.
حجت الاسلام رئیسی، از درس خارج اصول آیت الله سید محمدحسن مرعشی شوشتری و آیت الله هاشمی شاهرودی و خارج فقه آیت الله آقا مجتبی تهرانی و آیت الله سید علی حسینی خامنه‌ای، استفاده کرده است. علاوه بر این ایشان با اتمام دوره سطح حوزه، توانست به دوره کارشناسی ارشد رشته حقوق خصوصی راه یافته و پس از دفاع از پایان نامه خویش با عنوان «ارث بلا وارث» در سال تحصیلی 1380 با قبولی در کنکور دکترای مدرسه عالی شهید مطهری در رشته فقه و حقوق خصوصی ادامه تحصیل دهد. حجت الاسلام رئیسی با تکمیل تحقیقات خود در حوزه فقه و حقوق، موفق به اخذ مدرک عالی‌ترین سطح آموزشی حوزه (سطح چهار) شدو در نهایت رساله دکترای خود را با عنوان «تعارض اصل و ظاهر در فقه و حقوق» دفاع کرد.
سوابق انقلابی
حجت الاسلام رئیسی به دنبال هتک حرمت امام خمینی(ره) در روزنامه اطلاعات و آغاز حرکت‌های مردمی، در اجتماعات اعتراضی که مبدأ اغلب آنها مدرسه آیت الله بروجردی (مدرسه خان) بود، شرکت داشته و در قالب هسته‌ای از طلاب انقلابی فعالیت می‌کرد. وی در این دوران فعالیت‌های مبارزاتی خود را در قالب ارتباط برقرار کردن با علمای انقلابی که از زندان آزاد شده بودند یا در تبعید به سر می‌بردند پی گرفت؛. همچنین در تجمعاتی مثل تحصن علما و روحانیون در دانشگاه تهران، شرکت داشت. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در دوره تربیتی خاصی که مرحوم شهید بهشتی با هدف کادرسازی برای تأمین نیازهای مدیریتی نظام اسلامی برگزار کرد شرکت جست.
وی به دنبال شورش‌های مارکسیستی و ایجاد مشکلات متنوع در شهر مسجدسلیمان، برای شرکت در فعالیت‌های فرهنگی همراه با گروهی از طلاب عازم آن منطقه شد. پس از بازگشت از مسجد سلیمان، مجموعه سیاسی-عقیدتی پادگان آموزشی صفر2 در شاهرود را تأسیس و برای مدت کوتاهی آن را اداره کرد.
ورود حجت الاسلام رئیسی به عرصه مدیریت از سال 1359 و با حضور در جایگاه دادیاری شهرستان کرج آغاز شد و پس از چندی با حکم شهید آیتالله قدوسی، به سمت دادستان کرج منصوب شد.
موفقیت ایشان در ساماندهی وضعیت پیچیده این شهر موجب شد تا پس از دو سال خدمت در این جایگاه مهم (در سالهای 59 و 60)، ایشان در سال 1361 همزمان با دادستانی کرج، مسئولیت دادستانی شهر همدان را نیز عهده دار شود.
حضور همزمان ایشان در این دو مسئولیت، برای مدتی ادامه یافت تا آنکه به عنوان دادستان استان همدان معرفی شد و از سال 1361 تا سال 1363، به مدت سه سال در این سمت خدمت کرد.
حجت الاسلام رئیسی در سال 1364 به عنوان جانشین دادستان انقلاب تهران منصوب شد و به این ترتیب، دوره مدیریت قضائی ایشان در پایتخت آغاز شد. سپس ایشان مورد توجه حضرت امام خمینی(ره) قرار گرفت و احکام ویژه و مستقیمی را برای رسیدگی به مشکلات اجتماعی در برخی استانها از جمله لرستان، کرمانشاه و سمنان، از بنیانگذار انقلاب اسلامی دریافت کرد، که این احکام در صحیفه امام(ره) ثبت شده است.
بعد از رحلت حضرت امام(ره) ایشان با حکم رئیس قوه قضائیه به سمت دادستان تهران منصوب شد و از سال 1368 تا 1373 به مدت پنج سال این مسئولیت را برعهده داشت. ایشان از سال 1373 به ریاست سازمان بازرسی کل کشور منصوب شد که خدمت ایشان در این سمت تا سال 1383 ادامه یافت. تحولات ایجادشده در حوزه نظارت بر دستگاه‌های اداری مربوط به این دوره است که همزمان با روی کار آمدن دو دولت ششم و هفتم بود.
حجت الاسلام رئیسی از سال 1383 تا سال 1393، به مدت 10 سال معاون اول قوه قضائیه بوده و از سال 1393 تا اواخر سال 1394 نیز مسئولیت دادستانی کل کشور را برعهده داشت. همچنین وی از سال 1391 تا کنون با حکم مقام معظم رهبری، دادستان کل ویژه روحانیت است.
حجت الاسلام رئیسی در تاریخ 17 اسفند 94، با حکم مقام معظم رهبری، عهده‌دار تولیت آستان قدس رضوی شده و تا کنون نیز مفتخر به خدمت در آن آستان رفیع است.
در سال 1376، ایشان به پیشنهاد برخی اعضای مؤثر جامعه روحانیت مبارز از جمله آیتالله مهدوی کنی و تصویب شورا ی مرکزی جامعه روحانیت به عضویت در آن شورا درآمد.
حجت الاسلام رئیسی در سال 1385، از طرف جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و جامعه روحانیت مبارز و به توصیه نخبگان استان خراسان جنوبی برای عضویت در چهارمین دوره مجلس خبرگان رهبری، خود را در معرض انتخاب مردم شریف آن دیار قرار داد و با نظر مثبت بیش از 80 درصد مردم این استان وارد مجلس خبرگان شد. دو سال پس از حضور در این مجلس، با رأی خبرگان ملت به عنوان عضو هیئت رئیسه انتخاب و عضویت ایشان در این جایگاه تا اتمام دوره چهارم، با رأی نمایندگان محترم مجلس خبرگان تمدید شد.
همچنین ایشان در دوره پنجم مجلس خبرگان رهبری نیز با کسب اکثریت قاطع آرا برای دومین بار به عنوان نماینده مردم شریف خراسان جنوبی برگزیده شد و عضویت ایشان در هیئت رئیسه مجلس خبرگان رهبری همچنان ادامه دارد.
ایشان علاوه بر مسؤولیت‌های کلان کشوری، بنا به توصیه مکرر آیت الله مهدوی کنی و آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی مبنی بر حفظ ارتباط درسی خود با طلاب، از سال 80 تا کنون به عنوان مدرس در مدارس علمیه تهران از جمله مدارس مجد، امیرالمومنین علیه السلام، امام حسین علیه السلام و مروی به تدریس دروس سطوح عالی: رسائل و مکاسب، کفایتین و قواعد فقهیه مشغول بوده است. ایشان بعد از انتقال به مشهد مقدس از ابتدای سال تحصیلی 1395 در مدرسه عالی نواب مشهد، تدریس در موضوع «فقه وقف» را آغاز کرد.
تا کنون یک دوره از درس‌های حوزوی ایشان در زمینه قواعد فقه در قالب سه جلد کتاب با عنوان قواعد فقه عبادی، قواعد فقه قضایی و قواعد فقه اقتصادی به رشته تحریر درآمده که از سوی طلاب درس ایشان، تدوین و از سال 90 توسط چاپ دادگستر به چاپ رسیده است.
حجت الاسلام ئیسی علاوه بر این در دانشگاه نیز در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری دانشگاه امام صادق علیه السلام و دانشگاه شهید مطهری و دانشگاه آزاد اسلامی به تدریس دروس تخصصی فقه قضا، فقه اقتصاد، اصول فقه و قانون مدنی پرداخته است.
سوابق علمی
- سطح چهار فقه و اصول از حوزه علمیه قم
- دکترای فقه و مبانی حقوق با گرایش حقوق خصوصی از دانشگاه شهید مطهری
- تدریس متون فقهی سطح عالی و قواعد فقه قضاء و فقه اقتصاد در حوزه‌های علمیه تهران و دانشگاه‌ها
سوابق مدیریتی و سیاسی
- انجام سه مأموریت ویژه قضایی در حوزه های اجتماعی در سه استان مختلف با حکم امام خمینی(ره)
- عضویت در هیئت امنای ستاد اجرایی فرمان امام(ره) به مدت ده سال از سوی مقام معظم رهبری
- معاون اول قوة قضائیه به مدت ده سال
- ریاست سازمان بازرسی کل کشور به مدت ده سال
- دادستان انقلاب اسلامی تهران
- اولین دبیر ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر کشور
- دادستان انقلاب اسلامی استان همدان
- عضو شورای عالی گزینش کشور
- ریاست شورای نظارت بر صدا و سیما
- افتخار خدمت‌گزاری و تولیت آستان قدس رضوی با حکم مقام معظم رهبری
- مؤسس حوزه علمیه فاطمه الزهراء (سلام الله علیها) خواهران در تهران (کوی نصر)
- مؤسس مرکز تخصصی شیعه‌شناسی امام هادی علیه السلام زیرنظر حوزة علمیه قم
مسئولیت‌ها به اعتبار جایگاه حقوقی
- عضو شورای عالی فضای مجازی
- عضو شورای عالی استاندارد
-عضو شورای عالی نفت
-عضو شورای توسعه شرق و غرب کشور
-عضو شورای عالی پول و اعتبار
- عضو ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی
- عضو ستاد مبارزه با مواد مخدر
سخنرانی در اجلاس‌های بین المللی
- اجلاس مبارزه با فساد اداری در قاره آفریقا
- اجلاس مبارزه با جرائم سازمان یافته در آرژانتین
- اجلاس سلامت اداری در سوچی روسیه
- اجلاس حقوق بشر در پاکستان
-اجلاس نقش عاشورا در تحولات اجتماعی – استانبول ترکیه
- اجلاس دلالت‌های قانون اساسی در حفظ حقوق بشر – نیجریه
- اجلاس همکاری‌های بین‌المللی در مبارزه با فساد – چین
- اجلاس حقوق بشر سازمان ملل – ژنو
- اجلاس مبارزه با فساد اداری در فیلیپین و انتصاب به عنوان قائم‌مقام بازرسان کل آسیا
- ده‌ها نشست تخصصی دیگر با حضور مقامات کشورهای خارجی
تألیفات و آثار
الف- کتب چاپ‌شده
- کتاب تقریرات درس قواعد فقه (بخش قضائی)
- کتاب تقریرات درس قواعد فقه (بخش اقتصادی)
- کتاب تقریرات درس قواعد فقه (بخش عبادی)
ب- کتب در دست انتشار
- ارث بلاوارث در فقه و حقوق
- تعارض اصل و ظاهر در فقه و حقوق
- سیر تحول در نظارت و بازرسی
ج- سخنرانی علمی ارائه شده
- تعدد اسباب مسئولیت
- بیع فاسد و اقسام آن
- مفهوم رهن
- مدیریت کارآمد
- نظارت اثربخش
- تأثیر متقابل تصمیمات قضائی و اقتصادی
- جایگاه نظارت و بازرسی در اسلام
- عدالت و تأثیر آن بر سبک زندگی
- و ده‌ها سخنرانی علمی در حوزه‌های اقتصادی، مدیریتی، اجتماعی و حقوقی در
دانشگاه‌ها و مراکز علمی و سمینارهای تخصصی وزارتخانه‌ها و سازمان‌های
کشور
مسئولیت‌های کنونی
- تولیت آستان قدس رضوی
- دادستان کل ویژه روحانیت
- نماینده مردم شریف استان خراسان جنوبی و عضو هیئت رئیسه مجلس خبرگان رهبری
